Sublimatie van oxaalzuur met een oxaalzuur verdamper.

De oranjebruin gekleurde varroamijt (Varroa destructor) op honingbijen is een parasiet die ernstige schade aanbrengt aan de bijenvolken, omdat ze het vetlichaam van de honingbij aantasten. De voorplanting van de mijt geschiedt via in de gesloten broedcel van de verpoppende honingbijlarve.

De beste resultaten geeft de behandeling met verdamping van oxaalzuur-kristallen in een broedloos volk. Men noemt het met een meer wetenschappelijk woord ook wel sublimatie van oxaalzuurkristallen. De broedloze winterperiode in ons Nederlands klimaat loopt ongeveer van begin december tot half januari. Behandeling omstreeks de Kerstdagen is dus een goede keus. De buitentemperatuur moet voor deze behandeling minimaal 2º C. zijn, maar liefst een paar graden hoger, omdat de tros dan wat losser zit en de damp ook het binnenste deel kan bereiken. Bij optimale omstandigheden kan 99 % van de mijtpopulatie met de verdampingsmethode gedood worden. Als je oxaalzuur verdampt kristalliseert het gas direct weer in een fijne wolk oxaalzuurkristalletjes, die overal in de kast worden afgezet. Varroa mijten die met hun voetzolen in aanraking komen met de kristalletjes, zijn binnen 24 uur dood. Bijen hebben daar geen last van. Er is geen vloeistof, alleen droge kristalletjes.

Je moet voorzorgsmaatregelen nemen! Als het oxaalzuur stof in de longen komt, dan worden er longblaasjes onherstelbaar beschadigd!! Gebruik een stofmasker FPP3 die de kristalletjes afvangt en ook organisch gas neutraliseert. Als je op afstand de stroom aansluit en op afstand ook weer uitzet en het apparaat de tijd geeft om af te koelen, kan er niets gebeuren.

Werkwijze Als imker maak ik gebruik van kunststof Segeberger kasten waarbij de vliegopening is verkleind. Dit is gedaan om muizen en de Aziatische hoornaar buiten de kasten te houden. Het is dus niet mogelijk om de verdamper via de vliegopening naar binnen te schuiven. De oplossing is om de verdamper vlak onder het rooster van de bodem te plaatsen.

Daarom heb ik van blik een nieuwe varoalade gemaakt. Dit blik is bovendien bestand tegen de hoge temperatuur van de verdamper. Als eerste stap sluit ik de vliegopening en leg er een extra doek voor om de damp tegen te houden. Vervolgens doe ik een afgestreken lepel oxaalzuur op de verdamper en schuif deze samen met de blikken lade onder het rooster van de kast. (Dosering is niet echt kritisch) Met een doek sluit ik de achterkant van de lade, zodat de damp zoveel mogelijk in de kast komt. De verdamper wordt daarna 3 min (niet langer) aangesloten op een accu. Vervolgens laat je alles ongeveer 5 minuten staan. Daarna kun je de verdamper verwijderen.

PAS OP!! Op de lade liggen meestal oxaalzuur kristallen en deze kunnen in je gezicht waaien. Houdt dus rekening met de wind. Voordat je met een tweede kast begint, de verdamper eerst afkoelen in een bakje met koud water. Vergeet niet om de vliegopening weer te openen.

Resultaten

Samenvatting:

• Volk heeft geen broednest (maand december tot half januari)
• Temperatuur ligt tussen de 5 en 10 graden Celsius
• Bijen komen beter en sterker uit de winter
• Oxaalzuur stof is erg slecht voor de longen.  FPP3 masker en handschoenen gebruiken!
• Dosering is niet echt kritisch.
• Bijen kunnen goed tegen de droge stofkristalletjes.
• Kan herhaald worden. (indien nodig)
• Stoort de bijen niet in de winter.